Voor optimale beleving gebruik:
HQ desktop versie (enkel voor Windows):
Witsen scheepsbouw
De techniek van de Nederlandse scheepsbouw werd voor het eerst in al zijn facetten beschreven door de Amsterdamse burgemeester, jurist, cartograaf en verzamelaar Nicolaes Witsen (1642-1717) in zijn boek ‘Aeloude en Hedendaegse Scheepsbouw en Bestier’ uit 1671. Het is een dik en moeilijk te doorgronden boek en slechts weinigen hebben het helemaal gelezen.
Witsen gebruikte voor zijn verhaal een voorbeeldschip van gemiddelde grootte, met kenmerken die zowel recht deden aan handels- als aan oorlogsschepen. Daarom is zijn schip de sleutel tot bijna alle scheepstypen van alle grootten die er in zijn tijd hebben gevaren.
In dit programma is de reconstructie te zien van de ‘pinas van 134 voeten’, die Witsen tot in detail heeft beschreven. De gebruiker kan een virtuele tour maken door het schip, alle onderdelen zijn apart te bekijken en voorzien van Witsen’s originele teksten en de specifieke Hollandse bouwwijze wordt interactief getoond. Het programma is dus bedoeld voor professionals en amateurs, voor historici, maritiem archeologen, voor modelbouwers en voor algemeen in scheepsbouw geinteresseerden.
Als gevolg van het overvloedige materiaal is het een zwaar programma geworden, dat per onderdeel tijd neemt om te worden gedownload. Om de steeds terugkerende wachttijd te voorkomen kan de gebruiker echter het hele programma ook in een keer downloaden en op zijn eigen harde schijf opslaan. Dat levert behalve het voordeel van minder wachttijd, ook een grotere gedetailleerdheid op.
Witsens boek is online te lezen via de hiernaast geplaatste link. Omdat het boek vaak in een adem wordt genoemd met dat van de Delfthavense Cornelis van Yk uit 1697 is ook dat  online in te zien door te drukken op de betreffende link.
Verken de Pinas
Een wandeling door het schip
Doorsnede van de Pinas
Het 17e eeuwse schip in ongekend detail
Bouwfasen van de Pinas
Reeks van 14 bouwfasen
Encyclopedie van de Pinas
Een beknopte omschrijving van alle onderdelen
Verken de Fluit
Een wandeling door het schip
Origine
Ab Hoving (voormalig hoofdrestaurator scheepsmodellen in het Rijksmuseum) heeft in samenwerking met Rene Hendrickx een digitaal 3D model ontwikkeld van een 17e eeuws pinas schip, gebaseerd op het boek van Nicolaes Witsens. Dit is één van de weinig bewaard gebleven boeken over scheepsbouw in de 17e eeuw. Het model is in 2016 gemaakt door studenten van  NHL Hogeschool Leeuwarden. Nadien is het geoptimaliseerd door het het archeologisch presentatiebureau Tijdlab. De pinas tot in het kleinste detail (afzonderlijke klinknagels) gereproduceerd is. Ook is van elk scheepsonderdeel de naam en omschrijving in het Nederlands en Engels beschikbaar, en kan de bouwvolgorde van het schip worden bestudeerd. Lees meer over historische schepen en scheepsbouwkunde in de werken van Ab Hoving.
Ab Hoving (van 1989 tot 2012 hoofd van de Restauratieafdeling Marinemodellen van het Rijksmuseum, Amsterdam) bouwde in de jaren 80 een model van Witsen’s voorbeeldschip en als gevolg van de lange studie die daar vooraf en tijdens de bouw voor nodig was, resulteerde dat onder meer in unieke kennis van de 17de-eeuwse Hollandse bouwmethode. In 1994 bracht hij de zowel qua tekst als qua beeld ‘vertaalde’ gegevens van Witsen uit in het boek Nicolaes Witsens Scheeps-Bouw-Konst Open Gestelt, uitgegeven door Uitgeverij Van Wijnen in Franeker. In 2012 werd de Engelse vertaling (door Alan Lemmers) onder de titel Nicolaes Witsen and Shipbuilding in the Dutch Golden Age uitgebracht door A&M University Press in College Station, Texas.Â
In 2006 ontstond het idee om de pinas virtueel te maken, wat pas in 2016 lukte, dank zij de onmisbare hulp van Rene Hendrickx en het gratis te downloaden scheepsbouwprogramma Delftship (https://www.delftship.net/downloads/) gecreëerd door Martijn van Engeland. In een unieke samenwerking werd ieder onderdeel van het schip in de loop van drie en een half jaar door Rene virtueel vormgegeven op basis van Witsens teksten en maten.
Na aanvankelijke pogingen van leerlingen van de NHL Hogeschool te Leeuwarden in opdracht van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed is het archeologisch presentatiebureau Tijdlab erin geslaagd een voor het publiek bruikbare digitale versie van de pinas te maken.
Verken de Pinas
Bekijk de Doorsnede van de Pinas:
Bekijk hier de Bouwfasen:
Bekijk hier de Encyclopedie:
Download bouwtekening Pinas:
Verken de Fluit
Voorbeelden van 3D-modellen
Pomp in 3D
IJzeren 8-ponder in 3D
Maritiem programma
Maritiem erfgoed is al het erfgoed dat een relatie heeft met water. Zowel onder water als op het land. Dit erfgoed bestaat niet alleen uit scheepswrakken, maar ook uit havens, kades, bruggen, waterwegen en zelfs pakhuizen. Daarnaast worden complete verdronken landschappen met prehistorische resten of bijvoorbeeld middeleeuwse nederzettingen onder water aangetroffen. Deze vondsten zijn vaak uiterst goed geconserveerd.
Het beleid in Nederland op het gebied van waterbodemarcheologie is hetzelfde als dat voor archeologie op het land. Gemeenten hebben een belangrijke rol door in bestemmingsplannen rekening te houden met archeologie in de waterbodem.
Rol van de RCE
Het Rijk heeft als eigenaar en beheerder van veel grote wateren en als initiator van belangrijke projecten voor de rivieren en op zee een belangrijke rol in de zorg voor maritiem erfgoed. De rol van de Rijksdienst is onder andere het verlenen van vergunningen, adviseren aan andere overheden en ontwikkelen van kennisproducten. Ook internationaal zet de Rijksdienst zich in voor een verantwoord beheer van Nederlands maritiem erfgoed op wereldwijde schaal.
Het programma Maritiem Erfgoed Nederland zet zich van 2018 tot en met 2021 extra in voor het beheer van het Nederlands cultureel maritiem erfgoed en heeft als speerpunten kennis, onderÂzoek, beleid, samenwerking en educatie rondom onderwaterarcheologie.Â
Troubleshooting?
Online kan de game slechts een beperkte grafische kwaliteit aan.
Download hier de hele game voor een optimale ervaring
(enkel voor Windows)
Problemen met downloaden?
De mogelijkheid om het programma te downloaden om hem offline te kunnen gebruiken bestaat enkel voor het besturingssysteem Windows van Microsoft. Het is dus niet mogelijk om hem op iOS van Apple te gebruiken. Het programma is alleen geschikt voor een desktop computer. Niet voor telefoons, tablets of virtual reality hardware. Mocht je niet weten hoe het downloaden en openen van het programma werkt kun je de video hiernaast bekijken.Â
Niet geschikt voor mobiel
